شیر آغوز مادر اولین شیری است که بعد از تولد نوزاد در سینه‌های مادر شروع به ترشح می‌کند. شیر آغوز مادر، غلیظ، چسبنده و معمولا زرد، یا سفید است. اگرچه می‌تواند رنگ‌های دیگری نیز داشته باشد. آغوز از عواملی نظیر پروتئین، قند، چربی و… تشکیل شده است. نوزادان به مقدار کمی‌غذا نیاز دارند. شیر آغوز مادر از نظر تامین مواد معدنی مورد نیاز کودک، کامل است. عملکرد آغوز ممکن است فقط در مقادیر کم باشد. اما با این وجود مملوء از مواد مغذی غلیظ است. برخی به آن نام طلای مایع را داده اند زیرا آغوز، حاوی تمام چیزهایی است که نوزاد در چند روز اول زندگی به آن نیاز دارد. شیر آغوز همچنین از اجزائی تشکیل شده است که از نوزاد شما محافظت می‌کند. همچنین به او کمک می‌کند تا با عفونت و انواع بیماری مبارزه کند.
فهرست مطالب
- شیر آغوز مادر
- تفاوت شیر آغوز مادریا کلستروم با شیر کامل
- فواید آغوز مادر برای نوزادچیست؟
- میزان و مدت زمان ترشح شیر آغوز برای نوزاد
- ارزش غذایی شیرآغوز
- روش‌های افزایش شیر آغوز مادر
- شیر آغوز حیوانات دیگر
- سخن پایانی
برای دریافت مشاوره در زمینه شیر آغوز مادرمی‌توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی کودک با برترین متخصصان در کلینیک تخصصی کودک ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن‌های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگیرید.
شیر آغوز مادر
شیر آغوز مادراولین شیری است که کودک شما با شروع شیردهی دریافت می‌کند. این مرحله اول تولید شیر مادر، در دوران بارداری شروع می‌شود و تا چند روز پس از تولد نوزاد ادامه پیدا می‌کند. شیر آغوز مملوء از مواد مغذی و ترکیبات تقویت کننده سیستم ایمنی است. در چند روز اول زندگی، نوزاد را تغذیه کرده و از او محافظت می‌کند.
بدن مادر، حدود 2 تا 5 روز پس از زایمان به طور انحصاری آغوز تولید می‌کند. پس از این دوره شیر انتقالی به وجود می‌آید. تولید آغوز می‌تواند از ابتدای سه ماهه دوم بارداری شروع شود. اگر متوجه قطرات کوچکی از مایع شفاف یا زرد از سینه‌های خود شده اید، باید بدانید که آن شیر آغوز است.
برای آشنایی با فرایند تولید شیر مادر کلی کنید.
تفاوت شیر آغوز مادریا کلستروم با شیر کامل
شیر آغوز مادربا شیری که بعدها تولید می‌شود متفاوت است. شیر آغوز غلیظ تر و چسبناک تر بوده و گاهی رنگ آن به طلایی هم می‌رسد. این شیر نسبت به شیر عادی حاوی مقدار بیشتری از پروتئین، مواد معدنی، سدیم، پتاسیم و کربوهیدرات و مواد دیگر است. هضم آن نیز ساده تر از شیر عادی است.
فواید آغوز مادر برای نوزادچیست؟
اگرچه همه نوزادان از شیر آغوز سود خواهند برد، اما نوزادان نارسی که آغوز را می‌خورند، نسبت به آن‌هایی که آغوز را مصرف نمی‌کنند به طور قابل توجهی نتایج بهتری برای سلامتی از خود نشان داده اند. از جمله مهترین فواید شیر آغوز مادر برای نوزادمی‌توان به موارد زیر اشاره داشت :
- ایجاد سیستم ایمنی قوی در نوزاد ( حاوی آنتی بادی‌ها و گلبول‌های سفید خون)
- ایجاد پوشش سفت بر روی معده و روده نوزاد که معده نوزاد در مقابل مکروب و التهاب حفاظ می‌کند
- سبب رشد طبیعی مغز، چشم و قلب نزواد می‌شود.
- تمامی‌مواد مغذی لازم برای رشد نوزاد را فراهم می‌نماید.
- شیر آغوز مادرشامل پروتئدین، نمک، چربی و ویتامین برای تغذیه کامل کودک است.
- به راحتی تغذیه نوزاد کمک می‌کند.
حتما مقاله راهنمای شیر دادن به نوزاد را بخوانید.
میزان و مدت زمان ترشح شیر آغوز برای نوزاد
ترکیبات شیر مادر بنا بر نیاز‌های غذایی کودک در طی دوران شیر دهی تغییرات زیادی را به همراه خواهد داشت و همین نکته سبب می‌شود تا مواد مغذی و ترکیبات شیر مادر در طی این مدت متفاوت باشد. به طور کلی برای نوزادانی که به طور طبیعی متولد شده اند میتوان گفت شیر آغوز تا حدود 5 تا 7 روز ترشخ می‌شود. این در حالی است که ترشح شیر آغوز مادربرای نوزادان زودرس، از ابتدا تولد تا حدود 15 تا 21 روز ادامه می‌یابد. به طور میانگین میتوان گفت که حجم شیر آغوز 2 تا 20 ملی لیتر خواهد بود و به بسته به شرایط و نیاز‌های نوازد این حجم متفاوت است.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مراقبت‌های لازم برای نوزاد تازه متولد شده کلیک کنید.
ارزش غذایی شیرآغوز
مواد مغذی در شیر مادر به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله این عوامل میتوان به زمان تولد نوزاد، سن مادر، زمان نمونه برداری و … اشاره داشت. بر اساس تحقیقات انجام شده میانگین مواد مغذی موجود در شیر آغوز مادرطبق جدول زیر است :
مواد مغذیمقدار در 100ml
1انرژی6.53 کالری
2پروتئین5.2 گرم
3چربی2.2 گرم
4کربوهیدرات6.5 گرم
5فاکتورهای ایمنی37.71 میلی گرم
روش‌های افزایش شیر آغوز مادر
میتوان شیر آغوز را بیشتر کرد و یا مدت زمان ترشح آن را نیز طولانی تر نمود. روش‌های مختلفی برای این موضوع وجود دارد. این روش‌ها، شامل موارد زیر هستند.
- شیردهی به صورت مکرر و منظم
- توجه به استراحت و تغذیه مادر
- استفاده از پروتئین به اندازه کافی
- نوشیدن آب به اندازه
- ماساژ
- استفاده از تجهیزات کمکی
شیر آغوز حیوانات دیگر
حیوانات دیگر نیز شیر آغوز دارند که بسیار مغزی است و گفته می‌شود که خوردن آن فواید زیادی دارد. نوشیدن این شیر باعث تقویت سیستم ایمنی، پاک شدن سموم، بهبود وضعیت پوست و ناخن و… می‌شود. حتی بسیاری توصیه می‌کنند خوردن این شیر برای زن شیرده بهتر است. اما این موضوع از نظر علمی‌ثابت نشده است.
سخن پایانی
به طور کلی شیر مادر خواص بسیار زیادی برای نوزاد داشته و منجر به رشد بهتر او می‌گردد. شیر آغوز اولین شیری است که ترشح شده و از کیفیت بالاتری برخوردار است. با اینکه بعد از چند روز دیگر شیر کلستروم نبوده و به حالت عادی برمی‌گردد؛ اما میتوان این مدت زمان را افزایش داد. مادران می‌توانند از راهکارهای بالا استفاده کرده و با یک متخصص نیز مشورت نمایند.
برای دریافت مشاوره در زمینه شیر آغوز مادرمی‌توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی کودک با برترین متخصصان در کلینیک تخصصی کودک و مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن‌های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگیرید.
سوالات متداول
شیر انتقالی و بالغ چیست؟
حدود روز سوم تا پنجم، شیر انتقالی جایگزین آغوز می‌شود. این شیر خامه ای، سطح لاکتوز و چربی را برای انرژی و رشد نوزاد افزایش می‌دهد. شیر بالغ، مدتی پس از شیر انتقالی، معمولا حدود 2 هفته بعد از آن وارد می‌شود. این شیر اغلب رقیق تر از سایر به نظر می‌رسد.
آغشته بودن شیر آغوز به خون مشکل جدی است؟
گاهی اوقات، خون از درون مجاری شیر می‌تواند راه خود را به آغوز باز کند. درحالی که دیدن مقداری خون در آغوز به طور بالقوه نگران کننده است مضر نیست و نباید باعث نگرانی زیادی شود. مقدار کمی‌خون در شیر مادر طبیعی است و معمولا ناشی از سندروم لوله زنگ زده می‌باشد. با این وجود، اگر متوجه ترشحات خونی، یا تغییر رنگ از نوک سینه خود شده اید بهتر است با پزشک خود صحبت کنید.